زمینه و هدف: گیاه کمای بیابانی (Ferula szowitsiana) متعلق به خانواده چتریان و از گیاهان دارویی بومی ایران و آسیای مرکزی میباشد. صمغ حاصل از ریشه گیاهان جنس کما در درمان بیماری های گوارشی و روماتیسم کاربرد دارد. این مطالعه با هدف بررسی اثرات فراکسیون های عصاره کلرفرمی ریشه گیاه کمای بیابانی طراحی و اجرا شده است.
روش بررسی: در این مطالعه تجربی اثرات ضد باکتریایی، ضد قارچی و هم افزایی عصارهی کلروفرمی و فراکسیون های فعال ریشه (CEF1-CEF15) بر روی برخی باکتریهای گرم مثبت و گرم منفی و قارچ های کاندیدا کفیر و کریپتوکوکوس نئوفورمانس (غلظتهای 2/0 تا 4 میلیگرم بر میلیلیتر و با مضرب 2) با روش انتشار در آگار و تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی بررسی گردید.
یافتهها: نتایج نشان داد که عصاره و اجزای مختلف آن ، اثرات ضد میکروبی قابل ملاحظهای بر روی میکروارگانیسمهای مورد آزمون دارند. میانگین قطر هالههای عدم رشد بین 7 تا 23 میلی متر برای اجزای مختلف عصاره ثبت شد. عمدهترین اثر ضد میکروبی از 15 جزء حاصله در جزء CEF6 و روی باکتری باسیلوس سوبتیلیس و قارچ کریپتوکوکوس نئوفورمانس (به ترتیب با قطر هاله 4/15 و 1/23 میلی متر) دیده شد. جزء CEF5 اثر مهار کنندگی روی رشد هیچکدام از میکروارگانیسمها نداشت. بیشترین اثرات هم افزایی اجزا، با آنتیبیوتیکهای اریترومایسین و تتراسایکلین با اجزای CEF1، CEF9، CEF10 و CEF11 روی باکتری استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین و باسیلوس سوبتیلیس مشاهده شد.
نتیجه گیری: نتایج نشان داد عصاره و اجزای حاصله از گیاه کمای بیابانی خواص ضد قارچی و ضد باکتریی قابل قبولی از خود نشان میدهند که میتوانند به عنوان منبع بالقوه برای ترکیبات جدید ضد باکتری در نظر گرفته شوند.
Dehghan G, Zarrini G, Hajizadeh M. Phytochemical investigation and antimicrobial, antifungal and synergistic activities of chloroform fractions of the root of Ferula szovitsiana. J Shahrekord Univ Med Sci. 2014; 15 (6) :10-17 URL: http://journal.skums.ac.ir/article-1-1509-fa.html
دهقان غلامرضا، زرینی غلامرضا، حاجی زاده منیژه. بررسی فیتوشیمیایی و اثرات ضد باکتریایی، ضد قارچی و هم افزایی فراکسیون های کلروفرمی عصاره ریشه گیاه کمای بیابانی. مجله دانشگاه علوم پزشکی شهركرد. 1392; 15 (6) :10-17